19. mars 2014. Einar Þorleifsson: Landnám fugla á Íslandi
19. mars 2014. Einar Þorleifsson: Landnám fugla á Íslandi
Einar Þorleifsson náttúrufræðingur flytur erindið „Landnám fugla á Íslandi“ á Hrafnaþingi miðvikudaginn 19. mars 2014.
Miklar breytingar hafa orðið á fuglalífi á Íslandi á 20 öld. Fuglategundum fjölgaði um 21, en jafnframt hættu tvær gamalgrónar tegundir varpi og sú þriðja dó út.
Alls verpa í dag árvisst 78 fuglategundir auk allmargra tegunda er verpa hér óreglulega eða hafa ekki náð að byggja upp stofna. Á fyrri hluta 19. aldar voru aðeins 60 tegundir árvissir varpfuglar.
Í fyrirlestrinum verður fjallað um landnám fugla á Íslandi og helstu hugmyndir um ástæður þess. Lengst af hefur hin mikla fjölgun tegunda verið skýrð út frá hlýnandi loftslagi sem vissulega hefur gagnast ýmsum fuglum vel þótt það sé ekki hinn ráðandi þáttur er nýjar tegundir hafa sest að. Með aukinni þekkingu á umhverfisbreytingum af mannavöldum í Evrópu kemur í ljós að þessar breytingar skipta miklu máli í landnámi fugla á Íslandi. Þær breytingar sem orðið hafa á fuglafánu Íslands eiga sér samsvörun um gjörvalla Norður og Vestur-Evrópu. Mannfjölgun, tækniþróun, breytingar í akuryrkju og búfjárhaldi, skógrækt, fiskveiðar, borgmyndun, fóðrun smáfugla og náttúruvernd hafa valdið fjölgun í fuglastofnum tegunda með góða aðlögunarhæfni. Þessar tegundir leita svo nýrra varpstöðva utan aðal heimkynna er stofnar stækka. Ágæt dæmi um slíka fjölgun og útbreiðsluaukningu í Evrópu sem í kjölfarið leiddi til landnáms á Íslandi, er réttu skilyrðin höfðu verið sköpuð þar, er landnám glókolls, svartþrastar, sílamáfs og skógarsnípu. Í lokin verður litið til framtíðar og spurningum velt upp um hvernig þróun í fuglalífi landsins gæti orðið á næstu ártugum.
