Náttúrufræðistofnun hefur frá upphafi Surtseyjargossins haft umsjón með rannsóknum og reglubundinni vöktun í eyjunni í samvinnu við Hafrannsóknastofnun og Surtseyjarfélagið. Stofnunin vann skýrslu um Surtsey vegna tilnefningar hennar á heimsminjaskrána að beiðni heimsminjanefndar Íslands.