Sýning á steinasýnum Jónasar Hallgrímssonar

Náttúrufræðingurinn Jónas

Jónas Hallgrímsson lagði stund á náttúrufræði við Kaupmannahafnarháskóla og fór víða um landið í rannsóknaleiðangra á árunum 1837–1842. Ekki er vafi á því að hann öðlaðist betri þekkingu á náttúru landsins en nokkur annar náttúrufræðingur fram að þeim tíma. Þótt Jónas hefði vítt áhugasvið, lagði hann mesta áherslu á jarðfræðirannsóknir og safnaði allmiklu safni steina og steingervinga á ferðum sínum, líklega meir en 1200 steinasýnum. Flest öll sýnin sendi hann til Kaupmannahafnar. Í Jarðfræðisafni Kaupmannahafnarháskóla er að finna 430 steinasýni sem annað hvort eru merkt Jónasi eða líklegt er að hann hafi safnað.

Fyrsta náttúrusýningin

Jónas hafði áhuga á að koma á fót opinberu íslensku steinasafni í Reykjavík og vann hann að því máli veturinn 1841–1842. Í fyrstu var þessu safni komið fyrir í „Svartholinu“ sem seinna varð Stjórnarráðshúsið, en síðan í Latínuskólanum þegar hann var fluttur til Reykjavíkur 1846. Af þessu safni eru nú til 18 steinasýni og eru þau varðveitt hjá Náttúrufræðistofnun Íslands í Reykjavík. Þau eru öll á sýningunni í Amtsbókasafninu en auk þess fjögur sýni sem sérstaklega voru fengin frá Kaupmannahafnarháskóla og eru frá heimaslóðum Jónasar í Öxnadal.

Björn G. Björnsson hannar sýninguna í Amtsbóksafninu og er hún sú fyrsta þriggja sýninga sem fyrirtæki hans, List og saga setur upp á árinu. Næst verður opnuð sýning á Norðurbryggju í Kaupmannahöfn 3. ágúst og verður þar lögð áhersla á náttúrufræðinginn Jónas. Þriðja sýningin verður svo opnuð í Þjóðmenningarhúsinu um miðjan október. Umsjónarmaður með dagskrá afmælisársins af hálfu menntamálaráðuneytis er Sveinn Einarsson en formaður nefndar ráðuneytisins vegna afmælisársins er Halldór Blöndal, alþingismaður.

Þess má svo geta að í júníbyrjun verður í Reykjavík og á Þingvöllum málþing um Jónas Hallgrímsson og á Náttúrufræðistofnun Íslands aðild að undirbúningi þess ásamt öðrum rannsókna- og háskólastofnunum.