Mýrar–Löngufjörur
Svæðið er tilnefnt vegna vistgerða og fugla.


Löngufjörur.
Mörk
Grunnsævi og fjörur frá utanverðum Borgarfirði, um Mýrar og Löngufjörur vestur fyrir Vatnsholtsvötn í Staðarsveit, ásamt eyjum og hólmum, fjörukambi og strandvötnum. Einnig telst með landið milli sjávar, hringvegs nr. 1 og Snæfellsnesvegs nr. 54 vestur að Staðará í Staðarsveit en úr því láglendið að mestu, vestur fyrir Vatnsholt.
Stærð
1303,4 km2
Hlutfall lands: 43%
Hlutfall fjöru: 12%
Hlutfall sjávar: 43%
Hlutfall fersks vatns: 3%
Svæðislýsing
Allfjölbreytt svæði. Á grunnsævi er mikill fjöldi eyja, hólma og skerja og við vogskorna ströndina er fjörubeðurinn ýmist víðáttumiklar leirur, sandfjörur eða sjávarfitjar. Brimasemi er lítil á nánast öllu svæðinu, nema á ystu skerjum suðaustanvert þar sem brimasemi er metin nokkur. Útselir kæpa í Hvalseyjum og Tjaldurseyjum og landselir halda sig að staðaldri við Löngufjörur. Mjög votlent láglendissvæði vestur um Mýrar til Staðarsveitar, víðlendar mýrar með ám, vötnum og aragrúa tjarna. Þrátt fyrir allmikla framræslu á svæðinu er þar enn að finna víðáttumiklar, lítt snortnar mýrar og flóa, svo sem Glámsflóa og Laxárbakkaflóa sitt hvoru megin Straumfjarðarár. Á klapparásum vex mólendisgróður og sums staðar birkikjarr. Fast við Borgarvog er þéttbýli með tilheyrandi starfsemi, auk landbúnaðar víða meðfram ströndinni. Hestaferðir eru tíðar um Löngufjörur. Æðardúntekja er víða stunduð, sem og fiskveiði.
Forsendur fyrir vali
Víðlend mýrasvæði, sum þeirra lítið snortin af framræslu. Forgangsvistgerðir eru sjávarfitjungsvist, runnamýravist á láglendi og starungsmýravist, en einnig má nefna gulstararflóavist og gulstararfitjavist. Á svæðinu eru mörg lítt röskuð vötn sem oft eru samtengd. Þrjár tegundir lauka vaxa í vötnunum og er mikil þekja tjarnalauks og álftalauks í Vatnsholtsvötnum. Fjörulengjan frá Borgarnesi og norður að Vestri-Búðarey, gegnt Knarrarnesi, skartar mjög fjölbreytilegum vistgerðum, einkum marhálmsgræðum, árósum með gulþörungaleirum í Langárósi og Borgarvogi, en auk þess eru víða allstórar skera- og sandmaðksleirur.
Alþjóðlega mikilvægar sjófuglabyggðir dílaskarfs, lunda og æðarfugls eru í eyjum í mynni Borgarfjarðar og úti fyrir Mýrum. Eins er mikið varp vatnafugla og ná lómur og himbrimi alþjóðlegum verndarviðmiðum. Þá er þetta svæði mikilvægur viðkomustaðir margra tegunda og ná blesgæs, margæs, rauðbrystingur, sanderla og jaðrakan alþjóðlegum verndarviðmiðum. Hið sama á við um álft og æðarfugl á fellitíma, sendling að vetri og sennilega lóuþræl miðsumars. Svæðið er annað helsta varpland hafarnar á landinu.
Vistgerðir
Vistgerð | Km2 | % af heildarflatarmáli | |
---|---|---|---|
Land | Runnamýravist á láglendi | 10,65 | 2 |
Land | Sjávarfitjungsvist | 7,05 | 46 |
Land | Starungsmýravist | 132,32 | 3 |
Ferskvatn | Flatlendisvötn | 23,34 | 11 |
Ferskvatn | Laukavötn | 2,01 | 3 |
Fjara | Árósar* | 6,38 | 16 |
Fjara | Gulþörungaleirur | 1,49 | 63 |
Fjara | Marhálmsgræður | 0,79 | 8 |
Fjara | Sandmaðksleirur | 58,61 | 39 |
Fjara | Skeraleirur | 0,37 | <1 |
*Sérstök fjörusvæði |
Fuglastofnar
Tegund | Árstími | Fjöldi (pör) | Ár | % af íslenskum stofni |
---|---|---|---|---|
Æður | Varp | 10.000 | 1999 | 3 |
Kría | Varp | 5.000 | 2016 | 3 |
Lundi | Varp | 40.000 | 2014 | 2 |
Sjá einnig ítarlegri umfjöllun um sjófuglabyggðina Borgarfjörður–Mýrar–Löngufjörur.
Tegund | Árstími | Fjöldi (pör) | Ár | % af íslenskum stofni |
---|---|---|---|---|
Lómur | Varp | 150 | 2016 | 10 |
Himbrimi | Varp | *22 | 2016 | 4 |
Haförn | Varp | 10 | 2016 | 14 |
*Þekkt óðul |
Sjá einnig ítarlegri umfjöllun um votlendissvæðið Borgarfjörður–Mýrar–Löngufjörur.
Tegund | Árstími | Fjöldi | Ár | % af íslenskum stofni |
---|---|---|---|---|
Álft | Fellir | 1.133 | 2005 | 4 |
Blesgæs | Far | 3.100 | 2012 | 14 |
Margæs | Far | 5.071 | 1990–2010 | 18 |
Æður | Fellir | 160.000 | 1973–1974 | 19 |
Rauðbrystingur | Far | 22.180 | 1990 | 6 |
Sanderla | Far | 7.000 | 1990 | 6 |
Sendlingur | Vetur | 1.745 | 2017 | 3 |
Jaðrakan | Far | 3.000 | 1999–2002 | 8 |
Sjá einnig ítarlegri umfjöllun um fjöru- og grunnsævissvæðið Borgarfjörður–Mýrar–Löngufjörur.
Ógnir
Framræsla, búfjárbeit (einkum hrossa), vegagerð- og önnur mannvirkjagerð, vaxandi frístundabyggð og ferðamennska.
Aðgerðir til verndar
Framræsla á svæðinu verði ekki meiri en orðið er, endurheimta votlendi þar sem landnýting leyfir, stilla beitarálagi í hóf. Takmarka frekari landfyllingar í fjöru og hreinsa frárennsli. Tryggja að frístundabyggð verði ekki reist á viðkvæmum svæðum.
Núverandi vernd
Friðlýst svæði | Flokkur friðlýsingar |
---|---|
Eldborg í Hnappadal | Náttúruvætti |
Aðrar náttúruminjar | Númer |
---|---|
Utanverður Borgarfjörður | 212 |
Hjörsey og Straumfjörður | 213 |
Löngufjörur | 214 |
Hraun, gígar og hellar í Hnappadal | 217 |
Tjarnir við Hofgarða | 220 |
Borgarvogur | 239 |
Langárós | 240 |
Kortasjá
Útgáfudagsetning
5. apríl 2018.