Mývatn og Laxá

VOT-N 11

Hnit – Coordinates: N65,62288, V17,01164
Sveitarfélag – Municipality: Skútustaðahreppur, Þingeyjarsveit og Norðurþing
IBA-viðmið – Category: A1, A4i, A4iii; B1i, B2
Stærð svæðis – Area: um 152.890 ha

Mývatn er 32 km², grunnt, afar lífríkt og fóstrar mikið og fjölbreytt fuglalíf, ásamt tjörnum og votlendi umhverfis. Mikið af næringarefnum berst í Laxá sem fellur úr vatninu og er hún því sennilega lífríkasta á landsins. Mergð vatnafugla verpur á þessu svæði og heldur þar til árið um kring (Arnþór Garðarsson og Árni Einarsson 1991, Árni Einarsson o.fl. 2011). Óvenju margar tegundir ná þar alþjóðlegum verndarviðmiðum: himbrimi (13 óðul), flórgoði (372 pör), gargönd (362 steggir), skúfönd (7.056 steggir), duggönd (1.182 steggir), straumönd (258 steggir aðeins á Laxá), húsönd (1.800 fuglar) og toppönd (516 steggir). Álft uppfyllir viðmið á fjaðrafellitíma (350 fuglar) sem og húsönd (1.084 fuglar) sem nær einnig viðmiðum á vetrartíma (1.416 fuglar).

Mývatn og Laxá voru vernduð með sérlögum árið 1974 og samþykkt sem Ramsar-svæði 1977. Friðun á stórum hluta svæðisins, utan vatns, ár og annars votlendis, var felld niður með lögum árið 2004. Þetta svæði er einnig á IBA-skrá.

Helstu varpfuglar við Mývatn og Laxá – Key breeding species by Lake Mývatn and River Laxá*

Tegund Species	Latneskt heiti Scientific name	Árstími Season	Fjöldi (pör) Number (pairs)	Ár Year	% af íslenskum stofni % of Icelandic popul.	Alþjóðlegt mikilvægi International importance
Himbrimi¹	Gavia immer	Varp–Breeding	**13	2016	2,6	B2
Flórgoði²	Podiceps auritus	Varp–Breeding	372	2004	53,1	A1, A4i, B1i, B2
Gargönd	Anas strepera	Varp–Breeding	362	2006–2015	80,4	B1i
Skúfönd	Aythya fuligula	Varp–Breeding	7.056	2006–2015	70,6	A4i, B1i
Duggönd	Aythya marila	Varp–Breeding	1.182	2006–2015	29,6	B1i, B2
Straumönd	Histrionicus histrionicus	Varp–Breeding	258	2006–2015	6,5	A4i, B1i
Húsönd	Bucephala islandica	Varp–Breeding	***1.800	2006–2015	90,0	A4i, B1i, B2
Toppönd	Mergus serrator	Varp–Breeding	516	2006–2015	17,2	A4i, B1i, B2
Alls–Total****			9.374			A4iii
Byggt á Náttúrurannsóknastöðin við Mývatn, óbirt gögn. – From Mývatn Research Station, unpublished data. Þekkt óðul. – Known territories. Fuglar. – Birds. **Endur. – Ducks only.* ¹Náttúrufræðistofnun Íslands, óbirt gögn. – IINH, unpublished data. ²Þorkell Lindberg Þórarinsson, Ævar Petersen, Árni Einarsson, Halldór W. Stefánsson, Yann Kolbeinsson, Róbert A. Stefánsson, Böðvar Þórisson og Þórdís V. Bragadóttir 2011. Dreifing og fjöldi flórgoða á Íslandi 2004–2005. Bliki 31: 31–35.

Helstu fjaðrafellifuglar og vetrargestir við Mývatn og Laxá – Key moulting and wintering birds by Lake Mývatn and River Laxá

Tegund Species	Latneskt heiti Scientific name	Árstími Season	Fjöldi (fuglar) Number (birds)	Ár Year	% af íslenskum stofni % of Icelandic popul.	Alþjóðlegt mikilvægi International importance
Álft¹	Cygnus cygnus	Fellir–Moult	350	2005	1,3	B1i
Húsönd²	Bucephala islandica	Fellir–Moult	1.084	2006–15	54,2	A4i, B1i, B2
Húsönd³	Bucephala islandica	Vetur–Winter	*1.416	2014	70,8	A4i, B1i, B2
Talning náði til meginhluta svæðisins. – Survey covered the main part of the area.* ¹Náttúrustofa Norðausturlands, óbirt gögn. – Northeast Iceland Nature Research Centre, unpublished data. ²Náttúrurannsóknastöðin við Mývatn, óbirt gögn. – Mývatn Research Station, unpublished data. ³Náttúrufræðistofnun Íslands, óbirt gögn. – IINH, unpublished data.

English summary

The shallow and highly productive Lake Mývatn and its outlet, River Laxá, NE-Iceland, are internationally important sites for several species of waterbirds year round. This includes the following breeding species: Gavia immer (13 territories), Podiceps auritus (372 pairs), Mareca strepera (362 males in spring), Aythya fuligula (7,056 males), Aythya marila (1,182 males), Histrionicus histrionicus (258 males) and Bucephala islandica (1,800 birds). Bucephala islandica also meets the criteria in winter (1,416 birds) and during moulting (1,084 birds), along with Cygnus cygnus (350 moulting birds).

Opna í kortasjá – Open in map viewer

Heimildir – References

Arnþór Garðarsson og Árni Einarsson, ritstj. 1991. Náttúra Mývatns. Reykjavík: Hið íslenska Náttúrufræðifélag.

Árni Einarsson, Bergþóra Kristjánsdóttir, Elva Guðmundsdóttir og Þorkell Lindberg Þórarinsson 2011. Mývatn og Laxá: verndaráætlun 2011–2016. Umhverfisstofnun, UST-2011:04. Reykjavík: Umhverfisstofnun.